نوستالژی مقولۀ سیاسی نیست- رامین کامران

چندیست که به ناگاه، بسامد کلمۀ نوستالژی در نوشته های سیاسی ایرانی بالا رفته است. دلیل امر که در شرایط عادی میتوانست تعجب برانگیز باشد، روشن است: پهلوی طلبان که مثل تمام مروجان انواع استبداد، احساسات مردم را به جای عقلشان مورد خطاب قرار میدهند، میکوشند تا با استفادۀ وسیع و نا معقول از این کلمه، برای خود اعتبار بخرند.

گفتار سیاسی گروه اخیر که هیچگاه سطح بالایی نداشته، مدتیست که به یاری رسانه ها هوادار، به مرتبه ای سقوط کرده که از حد نگارش زبانی خارج شده و به حد ورق زدن آلبوم خاطرات رسیده! اینکه همین مسئله چه اندازه نشانگر نزول سطح شعور و بحث سیاسی در بین ایرانیان است، حاجت به توضیح ندارد. ملتی که در سال پنجاه و هفت، تحت تأثیر یاوه های روشنفکری ـ آخوندی مد روز راه سیاسی خود را گزید و خود را به روز امروز انداخت، کاملاً ممکن است که باز تحت تأثیر گفتاری قرار بگیرد که در نهایت حتی گفتار هم نیست، بلکه نوعی کتاب مصور است در حد شعور کودکان زیر دوازده سال.

اینکه دسته ای سیاسی که پایین بودن سطح درک و فهمش، زبانزد است، دست به استفاده از این وسیله بزند، اسباب تعجب نیست. امکانات ذهنیش اجازۀ فراتر رفتن از این مرز را به او نمیدهد و توقع خودش هم هیچگاه، از این بیشتر نبوده و نیست ـ هماهنگی کامل است و دلیلی برای تغییر نیست.

آنچه جالب توجه است، دوباره راه افتادن برخی از کسانی است که شهرت روشنفکری دارند، به دنبال این تبلیغات دو ریالی. یعنی عیناً به حرکت افتادن همان مکانیسم بلاهت پراکنی جمعی که در سال پنجاه و هفت شاهدش بودیم: کشاندن مردم به دنبال یک گزینۀ سیاسی ابتدایی و فاسد، توسط «روشنفکرانش» که با عرضۀ خیالپردازی های خود به جای تحلیل سیاسی، تصویر معیوبی را که تعدادی هوچی ساخته اند، به عنوان پایۀ تحلیل، مکرر و به همه تلقین میکنند.

آن بار داستان مسلمان بودن مردم ایران بود که قرار بود انگیزۀ انتخابها و محرک اعمالشان باشد ـ فیل همه یاد اسلام کرده بود! از یک طرف آینده بر این اساس پیشبینی میشد و از طرف دیگر، هر چه واقع میگشت، بدون شک و تردید، مصداقی از اعتبار این اصل معرفی میگشت. ریشۀ گفتار سستی که انقلاب را ماهیتاً اسلامی میشمرد، مدتها گفتار مسلط بود و هنوز کاملاً در نوشته های آکادمیک و غیر از آن، حضور دارد، باید در همین توهم جست.

این بار، قرار است فیل ملت هوای سلطنت بکند. با وجود گذشت چهل سال و انواع دلخوشی هایی که در بارۀ بلوغ سیاسی جوانان و کسب تجربۀ سالخوردگان و این چیزها به خود میدهیم، کار دارد درست به همان راه میرود که بار قبل. آن بار، صدای خرد خیلی دیر بلند شد که یکی از دلایل اصلیش اعتصاب مطبوعات و اختلال مطلق خبر رسانی بود. در حال حاضر گرفتار این محدودیت نیستیم، ولی تا اینجا نشانه ای از توجه کافی به خطایی که در حال تکوین است، به چشم نمیخورد. گفتار توطئه مدار، مکمل و توجیه کنندۀ نتایج فاجعه بار انقلاب پنجاه و هفت بود، تا از همه سلب مسئولیت نماید و بگذارد تا با آرامش به خواب تاریخی خود اادمه دهند. آن گفتار هم لابد اینبار خلف صدقی پیدا خواهد کرد تا اسباب راحت خیال همه را فراهم بیاورد.

۱۸ ژانویۀ ۲۰۱۹

این مقاله برای سایت (iranliberal.com) نوشته شده است و نقل آن با ذکر مأخذ آزاد است

rkamrane@yahoo.com

به تلگرام ایران لیبرال بپیوندید
https://t.me/iran_liberal