از پشتک به وارو- رامین کامران

دو تا از مضامین مزاحمی که از چندی پیش در اپوزیسیون رواج پیدا کرده بود، یکی تجویز رفراندم برای انتخاب بین سلطنت و جمهوری بود و دیگری تظاهر به طرفداری از حقوق اقوام مختلف با خواستاری فدرالیسم. مقصود از هر دو روشن بود، بخصوص که هر دو هم از سوی تبلیغات ایالات متحده پشتیبانی میشد. یکی قرار بود راهگشای شاهزاده باشد که دوباره بساط پهلوی را پهن کند و دیگر اسباب تضعیف و احیاناً فروپاشی مملکت را فراهم آورد.

کسانی که به نوعی به سیاست آمریکا نزدیک بودند، به نوعی این دو مضمون را در گفتار خود میگنجاندند و مرتب تکرار هم میکردند. اول از همه خود شاهزاده که هم رفراندم را تنها راه بازگشت سلطنت میدید و هم برای عرضۀ چهرۀ ترقی خواه و به دست آوردن دل چند تا تجزیه طلب که اسم حزب روی خودشان گذاشته اند و به یمن پول اجنبی در میدان جولان میدهند، ناگهان فدرال شده بود و فریاد طرفداران خود را هم در آورده بود. دیگران هم بودند. از جمله آقازاده ای که او هم نان اسم پدر را میخورد و در اپوزیسیون جولان میدهد و در فکر جدایی آذربایجان است و نیز شیادی که کلک هایش کهنه است و خودش مدعی عرضۀ جنس نو، از سکولاریسم تا فدرالیسم.

بعد از جنبش دی که تبلیغ رفراندم بالا گرفت، واکنشی جدی نسبت به این دامی که در راه ایرانیان پهن شده بود، شکل گرفت. از لیبرالها تا چپگرایان و ملی مذهبی ها، به طور یکپارچه به این شعار یاوه تاختند و مدافعانش را در تنگنا انداخنتند. تمامیت ارضی هم که جای خود را داشت. اینجا هم باز لیبرالها و ملی مذهبی ها و سلطنت طلبان و بخشی از چپگرایان به خود آمدند و در مقابل تبلیغات موضع گرفتند.

در عمل این هر دو شعار پس رانده شد. چنان پس رانده شد که مروجان شاخصش هم به خود آمدند و موضع عوض کردند. شاهدیم که رفراندمچی ها و فدرالیستهای سابق، همگی شروع کرده اند به صحبت از لزوم تشکیل مجلس مؤسسان و حرمت تمامیت ارضی!

هر کس تا اینجای داستان را نگاه کند و بخواهد این تغییر موضع را به حساب پیشروی حرف حساب بگذارد، به خود خواهد گفت که بر خیل ایران دوستان افزوده شده است. خیال دلچسب است، ولی ساده لوحانه نیز هست.

اول به این دلیل که تغییر موضع، به این اندازه ناگهانی و این قدر هماهنگ، امر طبیعی نیست. اگر در این کمدی موزیکال، همه این قدر همزمان و هماهنگ پاها را بالا و پایین میبرند، ابتکار شخصی نیست که راهنمایشان شده، دستور رقص آرایی است که رهبری شان میکند. دوم به روی خود نیاوردن اینکه تا دیروز حرفی عکس اینها را میزدند و بخصوص احتراز از اشاره به اینکه چه باعث شده تا موضع عوض کنند. یعنی کوشش در انکار اینکه اصلاً تغییری صورت پذیرفته و ادعای ضمنی اینکه همیشه حق با ما بوده است. سوم اینکه وقتی تغییر موضع این اندازه متنوع و پرشمار باشد، از اصل جدی گرفتنی نیست. کافیست به سوابق رجوع کنید.

این اولین وارویی نیست که این افراد نسبت به پشتک چند وقت قبل خود میزنند و طوری هم رفتار میکنند که گویی همیشه چنین بوده. برای ارزیابی صداقتشان، باید این را در نظر داشت. پشتک و وارو های دیگری هم در راه است که با همین خونسردی و قیافۀ حق به جانب، به شما عرضه خواهد شد. هشیار باشید.

۱۲ ژوئیۀ ۲۰۱۸

این مقاله برای سایت (iranliberal.com) نوشته شده است و نقل آن با ذکر مأخذ آزاد است

rkamrane@yahoo.com