رویای اتحاد- رامین کامران

دیشب جلسه ای که مدتی بود وعدۀ تشکیلش را می دادند و قرار بود عده ای از مصدقی ها را گرد هم بیاورد و امید می رفت که نقطۀ شروعی باشد برای اتحاد، بر پا شد. جلسه دو ساعتی طول کشید و خوب هم اداره شد. سازمان دهندگان مصر بودند که ریاستی در کار نیست و به همین ترتیب هم عمل کردند، یعنی مدیریت کردند نه ریاست. در نهایت کسی انتظار معجزه نداشت و چنین امری هم واقع نشد. اختلاف نظرها موضوع اصلی بحث بود و اختلافات هم حل نشد، ولی روشن و دقیق طرح شد که هیچ بی فایده نیست. در این میان دو اختلاف که مهم بود و بردشان از این جلسه بسیار فراتر می رفت، به روشنی در مرکز قرار گرفت. می خواهم اشارۀ کوچکی به این دو بکنم.

اولی جزئی بود و موضوعی: فدرالیسم. این بحث که چند سال است داغ شده، از گفتار چپ نشأت گرفته و هنوز هم اساساً از آن تغذیه می شود، با این تفاوت که قدیم حالت ضد امپریالیستی داشت، ولی اکنون با آمریکا از سر دوستی درآمده و از پشتیبانی امپریالیسم برخوردار شده. فدرالیسم از یاری گستردۀ رسانه های بزرگ استفاده می برد و اسباب تبلیغاتی وسیع دارد. طرفدارانش آنرا لازمۀ احقاق حقوق اقوام می دانند و مخالفان که اصلاً قوم را سوژۀ حقوقی نمی شمرند، مقدمۀ تجزیۀ کشور. نکته ای که شاید نو بود، این بود که شرکت کنندگانی که طرفدار فدرالیسم بودند، آنرا مغایر با حفظ تمامیت ارضی نمی شمردند و حتی لازمۀ آن به حساب می آوردند تا به این ترتیب تقابل فدرالیسم/تمامیت ارضی را دور بزنند. روشن است که جبهۀ مقابل و از جمله ایران لیبرال این سخن را نمی پذیرفت.

و اما نکتۀ مفهومی و کلی که اساساً به تعریف و تعیین حد و حدود اتحاد برمی گشت و عبارت بود از این که آیا اتفاق نظر بر سر اصول کلی لازمۀ اتحاد است یا این که اتخاذ موضع مشترک در موارد معین و بر سر اتفاقات مشخص کافیست. این گزینه ها را می توان به عبارتی که شاید خیلی هم دقیق نباشد، حداکثری و حداقلی خواند و روشن است که هر کدام طرفدارانی داشت. گزینۀ ایران لیبرال که نقطۀ شروع شرکت ما در جلسه بود، اتحاد بر سر لائیسیته و جمهوری و دمکراسی بود و البته در این گزینش تنها نبودیم. در مقابل، برخی خواستار همکاری موردی بودند.

اگر حکایت جلسه ای را که حتماً صد ها نظیر داشته و خواهد داشت، برای شما نقل کردم برای این نبود که تصور می کنم فی نفسه اهمیتی در حد اطلاع رسانی عمومی دارد، برای این بود که دو مسئله ای که در آن مطرح گشت، اساسی و بسیار مهم است و حتماً دغدعۀ آنها به گروه های و افرادی که در جلسۀ دیشب شرکت داشتند، محدود نیست. اگر می بینید که اتحاد وسیعی صورت نمی بندد و از این امر ناخرسندید، دو دلیل اصلی و غیر شخصی آنرا می توانید در اینجا بجویید. دقت داشته باشید که حل اختلاف در این زمینه با قانع کردن طرف مقابل واقع نمی گردد، با مسلط شدن یگی از گزینه ها به رغم دیگری صورت می پذیرد. ننشینید تا اتحادی صورت بپذیرد که به آن بپیوندید، موضع بگیرید تا به روشن شدن تکلیف  کارکمک کرده باشید.

۱۲ آوریل ۲۰۲۲، ۲۳ فروردین ۱۴۰۰

این مقاله برای سایت (iranliberal.com) نوشته شده است و نقل آن با ذکر مأخذ آزاد است

rkamrane@yahoo.com