چه برنامه ای برای روحانیت دارید؟ رامین کامران
نزدیک به دو دهه است که بحث جدایی در بین ایرانیان مطرح گشته و چنانکه
منطق موقعیتشان اقتضأ میکند، هر روز فضای بیشتری را به خود اختصاص داده است
و گروه بزرگتری به سوی خود جلب نموده. کم کم، بسیاری که اصلاً تصور سیاست
به دور از دیانت برایشان مطرح نبود یا شاید جرأت خواستاریش را نداشتند، به
این سو کشیده شده اند. خواست جدایی کمابیش به همان اندازه که حقوق بشر، در
مخرج مشترک مطالبات سیاسی جا گرفته.
بعد از قبول اصل، آنچه که مهم است، تعریف عملی است که از جدایی در سر
داریم، به عبارت دیگر ترتیب اجرای آن. انواع و اقسام بحث هایی که میشنویم،
باید در اینجا مفید فایده شود. زیرا هدف از بحث، یافتن راه درست عمل است،
نه اندیشه ورزی صرف. عرضۀ طرح عملی باید در درجۀ اول توسط گروه هایی که
مدعی داشتن برنامه برای آیندۀ ایران هستند، انجام گردد. متأسفانه، در این
میدان، بیشتر شاهد تکرار شعار و بخصوص شعار نادرست سکولاریسم، هستیم.
بحث در باب نحوۀ اجرای جدایی، مفصل و طولانی است و به این زودی ها هم ختم
نخواهد شد. ولی برای روشن کردن تکلیف خود و بخصوص جدا کردن گفتارهای سره از
ناسره، میتوان سؤالی ساده طرح کرد و خواستار پاسخ مدعیان شد و همین پاسخ
را معیار قرار داد. پاسخ به یک سؤال روشن و ملموس، گاه میتواند بسیار بیش
از غور و تفحص در کلیات، به روشن شدن کار کمک کند. سؤال از این قرار است:
چه برنامه ای برای روحانیت دارید؟
مشکلی که گریبانگیر ماست، بیش از آنکه به قرآن و تاریخ اسلام مربوط باشد،
مشکل درگیری با روحانیت است، روحانیتی که با تکیه به نظریۀ ولایت فقیه
خمینی خود را حاکم مطلق بر سرنوشت ایران و مردمش میشمرد. مشکل باید در همین
سطح حل بشود، یعنی باید روشن گردد که در ایران پس از جمهوری اسلامی،
روحانیت چه مقام و موقعی خواهد داشت، از چه حقوقی برخوردار خواهد بود و از
چه حقوقی نه. انواع و اقسام نقدهای فلسفی و الهیاتی و تاریخی و… میتواند به
یافتن پاسخ این مشکل کمک کند، ولی هیچکدام اینها خود پاسخ نیست. قطعۀ
کلیدی هر طرحی که برای آیندۀ ایران عرضه شود، تعیین تکلیف روحانیت است و
درست همین را باید از مدعیان مبارزه طلب کرد. اگر پاسخی نداشته باشند، یعنی
در حقیقت طرحی برای آیندۀ ایران ندارند و ادعاهایشان توخالی است.
در طرح این سؤال و طلب جدی جواب، کوتاهی نکنید، آینده تان به آن بسته است.
۲۰۱۷ Feb 14th Tue – سه شنبه، ۲۶ بهمن ۱۳۹۵
