نقد و اندیشه
جمهوری-دموکراسی- لائیسیته در ایران چرا و چگونه؟ -شیدان وثیق
جمهوری اسلامی ایران، پس از چهل سال دیکتاتوری و سلطه، امروزه در یک بحرانِ سخت وجودی قرار گرفته است. زوال این سیستم را هم اکنون از هر روی، در گسترهی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، دییپلماتیک… میتوان آشکارا مشاهده کرد. در چنین شرایطی، اُلیگارشی دینی- امنیتیِ حاکم از کمترین تکیهگاه اجتماعی در…
Read More »خمینی – آخرین “روشنگر” ایران- محمد محمودی
روشنگری مادر مدرنیته است و هر دو در غرب تکوین و تا به امروز تکامل یافته اند و منظور از غرب، غرب جغرافیایی است و نه غرب ایدئولوژیک که در ایران مرسوم است. سؤال “روشنگری چیست؟” را کانت در مقاله ای کوتاه به سال ۱۷۸۳ م. مطرح می کند. زمینهٔ…
Read More »روحانیت دیگر به آن جایگاه قبل از حکومت اسلامی باز نخواهد گشت-کاظم کردوانی
آسو ـ محمد حیدری – با سادهترین و در واقع سختترین سوال شروع کنیم. وقتی به طبقه یا گروه روحانی در ایران اشاره میکنیم از چه چیزی صحبت میکنیم؟ چه کسی میتواند روحانی باشد؟ یک نفر چه خصوصیاتی باید داشته باشد که او را عضوی از روحانیون بدانیم؟ آیا منابع…
Read More »محافظهکاران انقلابی – شریعتی نظریه پرداز ولایت فقیه- محمد محمودی
به جرأت میتوان گفت، که هیچ سخنوری به حدّ علی شریعتی یک نسل در ایران را به شور و هیجان نکشاند و به همان میزان، هیچکس به میزان او نظریهٔ ولایت فقیه را قبل از ۱۳۵۷ ترویج نکرد. اگر هیاهو، گنده گویی ها و بی مایگی علمی او را معذور…
Read More »دربارهٔ آزادی آلبرت آینشتین – ترجمهٔ رامین شهروند
چندی است که باز سخن از آزادی نیست، یا اگر هست در خاموشی درون است…این ویژگیِ روزگارانی است بحرانی و ماتمخیز که آزادگان را میآزماید و در اندیشهای ژرف و شگرف فرو میبرد، با این پرسش که: گفتار یا کردار، یا هر دو؟ – ببینیم یکی از بزرگترین مردان اندیشه…
Read More »موانع تاریخی رشد مناسبات سرمایهداری در ایران – احمد سیف
ماركس و انگلس در «مانیفست» نوشتند: «تاریخ مدون بشر تاریخ مبارزهی طبقاتیست».[۱] اندیشهمندان چپ این نظر را میپذیرند. بر این مبنا درك تاریخ، بدون بررسی مبارزهی طبقاتی جاری در بطن جوامع بشری غیرممكن است. آن كس كه نظر اول، یعنی اصل بودن مبارزهی طبقاتی، را بپذیرد، این نكتهی بعدی را هم…
Read More »دکتر جواد طباطبائی و زبان آلمانی-منوچهر صالحی لاهیجی
چندی پیش در جائی خواندم که آقای دکتر جواد طباطبائی در یکی از سخنرانیهای خود درباره جلال آل احمد، علی شریعتی، حمید عنایت، حسین بشیریه و بسیاری دیگر از روشنفکران گفته است که «هیچیک کار روشنفکری درخوری انجام ندادهاند.»[i] بنابراین میتوان به این نتیجه رسید، کسی که به دیگران زخم…
Read More »مهار قدرت (2)- سعید ممتاز
| به یقین جان لاک اولین کسی بود که نظریهای جامع در باب تفکیک قوا بیان کرد. برای آن که نتوان از قدرت سوءاستفاده کرد، باید دستگاهها طوری تنظیم شوند که قدرت، قدرت را متوقّف کند. مونتسکیو (1689-1755) در نوشتار قبل (مهار قدرت) بیان شد که اندیشه تفکیک قوا ریشه…
Read More »مهار قدرت- سعید ممتاز
| با وجود اینکه امروز و در قرن 21 ابزارهای زیادی برای تحدید قدرت حاکمان در ذیل مفهوم «حاکمیت خوب[5]» بهوجود آمده است؛ اما نظریهی تفکیک قوا را باید پایه و اساس تمام این نظریات دانست. قدرت، فاسد میکند و قدرت مطلق، مطلقاً فاسد میکند. جان اکتون (1834-1902) اگرچه تفکیک…
Read More »کالبدشکافی یک نظام آموزشی [در نظام آموزشی چه می گذرد؟] سروش بهامی (دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی)
وزارتخانه ای که سالهای سال است با چالشهای جدی، بنیادین و به شدت عمیق دست و پنجه نرم میکند. این چالشها چندین بازیگر مهم دارد. در این نوشتار تلاش میکنم نقش و جایگاه این بازیگران را روشنتر سازم، سپس به ترفندهای هر کدام از این بازیگران نظری خواهم افکند و…
Read More »