آرشیو نقد و اندیشه

علی امینی نجفی- پژوهشگر فرهنگی آرامش دوستدار از جدل‌انگیزترین اندیشوران ایرانی بود، که با پیگیری ستودنی و همتی والا اندیشه‌ها و بنیادهای فکری ایران معاصر را به پژوهش و سنجش گرفت و تأملات نظری خود را در چند کتاب عرضه کرد: ملاحظات فلسفی در دین و علم، امتناع تفکر در…

امروزه در سراسر جهان و از جمله در ایرانِ زیر سلطه‌‌‌ی استبداد دینی، ما شاهد رشد و گسترش جنبش‌های نوینِ مردمی هستیم. بی‌شک این گونه حرکت‌های اعتراضی، بنا بر شرایط عینی و تاریخیِ هر کشور، تفاوت‌هایی با هم دارند. اما ویژگی‌های مشترکی نیز آن‌ها را از جنبش‌های اجتماعیِ کلاسیک متمایز…

به مناسبت درگذشت ژان-لوک نانسی فیلسوف نامدار فرانسوی(2021-1940-1400-1319) ژان- لوک نانسی Jean-Luc Nancy متولد26 ژوییه 1940 (4 مرداد 1319) در شهر بُوردو (جنوب غربی فرانسه) در شامگاه دوشنبه 23 اوت 2021 (اول شهریور 1400) در 81 سالگی در شهر استراسبورگ (شرق فرانسه) درگذشت. نانسی از چهره‌های سرشناس فلسفه‌ فرانسویِ دهه 1960 تا…

سوئد کشوری است که نظام حکومتی آن با وجود این که فاصله ای چشمگیر با فدرالیسم دارد ، ازخودگردانی گسترده‌ای در واحدهای جغرافیایی محلی برخودار است. پیش از این که به مشخصات این خودگردانی در سوئد بپردازیم، لازم است که به کلیاتی در باره‌ خودگردانی و فدرالیسم اشاره کنیم.تمرکز یا…

سلسله بحث های نظری پیرامون گذار به دمکراسی موضوع این نوشتار ویژگی ها و پیامدهای احتمالی یک پدیده در جوامع استبداد زده می باشد که تا کنون یا توجهی به آن نشده و یا همواره با نگاهی منفی به آن نگریسته شده است. موضوع کودتای دموکراتیک تا کنون در محافل…

مسأله‌ی قدرت1 و دولت2 همواره یکی از پرسش‌انگیزهای اصلیِ فلسفه‌ی سیاسی در درازای تاریخ بوده است. در این میان، فیلسوفان، روشنفکران و کُنشگرانِ رهایی‌خواه3 همیشه با این بغرنج رو به رو بوده و می‌باشند که با قدرت سیاسی، با دولت و حکومت، و به طور کلی با قدرت‌خواهی و دولت‌گرائی3…

زیتون: چهل‌و سومین جلسه از مجموعه گفت‌وگو‌ها و سخنرانی‌های «حلقه دیدگاه نو» در تاریخ ۲۴ اسفند ۹۹ با سخنرانی مصطفی ملکیان برگزار شد. مجری برنامه محمدرضا فرطوسی بود و در سخنانی کوتاه با اشاره به دل‌مشغولی‌های آقای ملکیان، روند اجرای برنامه را اعلام کرد و گفت که سخنران نیازی به…

سه اصل تعریف‌گر و تفکیک‌ناپذیر لائیسیته مقدمات 1- موضوع لائیسیته: لائیسیته تنها به موضوع  آزادی وجدان و عقیده، برابری دین‌باوران و دین‌ناباوران در برابر قانون و به مناسبات بین دولت و بخش عمومی از یک‌سو و دین و نهادهای دینی از سوی دیگر می‌پردازد. با حرکت از این توضیح، اموری…

در طول تاریخ شخصیت ها نقشی ایفا می کنند که درپرورش آن، خود مداخله حساسی نداشته اند. این شخصیت ها اغلب در نگاه همگانی «خوب و مثبت» تلقی میشوند حال آنکه به گفته نیچه آنها برای سترون کردن بشریت عمل می کنند و اخلاق آنها تکرار بردگی است. نظام های…