آرشیو نقد و اندیشه
اخلاق و سیاست -منوچهر صالحی لاهیجی
در زبان‌های اروپائی در رابطه با مقوله «اخلاق» دو واژه وجود دارند که یکی «اتیک»[i] است که ریشه یونانی دارد و دیگری واژه لاتینی «مُرال»[ii] است. شوربختانه در زبان پارسی برای این دو واژه معادل‌های ناهم‌گونی وجود ندارند و بلکه هر دو واژه «اخلاق» دانسته شده‌اند. پس برای آن که…
Read More »آیا جامعه ایران مرده است؟ – علی طایفی
در جامعه ایران امروز در عصر اسلامی‌سازی آن، شاهد این اشغالگری، استعمار و استثمار، تحمیق و تالیف ایدیولوژیک در دفاع از جامعه در‌گذشته هستیم. در چنین جامعه‌ای که ارزش‌ها و سبک زندگی و اندیشه‌ورزی خود را در گذشته‌های چندصدسال پیش جستجو می‌کند، جامعه، مفهومی مرده است. به معنای دقیق‌تر، جامعه…
Read More »چالش‌های جنبش‌های نوین اجتماعی برای تغییرات بنیادین- شیدان وثیق
در این بحث، سه پرسش را مورد تأمل قرار می‌دهیم. پرسش اول این است که تغییرات بنیادین به چه معنا‌ست و به چه نوع تغییراتی بنیادین می‌گوئیم؟ پرسش دوم این است که جنبش‌های نوین اجتماعی برای تغییرات بنیادین را به چه نوع جنبش‌هایی می‌گوئیم و این گونه جنبش‌ها چه ویژگی‌هایی…
Read More »باروخ اسپینوزا و تفکر وحدت وجودی Pantheisme *-احمد افرادی
فلسفه، در قرن های 17 و 18 میلادی ( از یک سو ) با نام های دکارت، اسپینوزا و لایب نیتس، و ( از سوی دیگر ) با جان لاک، برکلی و هیوم گره می خورد. سه فیلسوف نخست ، تنها « ذهن » ، « تفکر » و «…
Read More »سپهر همه‌گانی چیست و کجاست؟- منوچهر صالحی لاهیجی
با کانال «پشت عینک دیگران» دو مصاحبه داشتم درباره «سپهر همه‌گانی کجاست؟» از آن‌جا که در یک گفتگو به دشواری می‌توان همه جوانب یک موضوع را شکافت، زیرا پرسش‌های پیاپی سبب می‌شوند تا بسیاری از پاسخ‌ها نیمه بمانند. بنابراین بهتر دیدم آن‌چه درباره مقوله «سپهر همه‌گانی» می‌دانم را در یک…
Read More »سهمی در بزرگداشت آنتونیو نگری،نظریه‌پرداز بیشماران-شیدان وثیق
فیلسوف هنجارشکن آنتونیو نگری در اول اوت 1933 (10 مرداد 1312) در شهر پادووا در ایتالیای فاشیستِ آن زمان به دنیا آمد و در سن 90 سالگی در 16 دسامبر 2023 (25 آذر 1402) در شهر ویلژوئیف در حومه جنوب پاریس درگذشت. نگری متفکری مبارز و فیلسوفی عمده از اواسط قرن…
Read More »دموکراسیِ در خطر-شیدان وثیق
امروزه اکثریت بزرگی از کشورهای جهان زیر سلطه‌ی سیستم‌های دیکتاتوری، توتالیتر یا نیادگرای دینی قرار دارند. دموکراسی‌های موجود، در شکل نمایندگی، اقلیت کوچکی بیش نیستند. هیچ پدیداری اما در تاریخ ابدی نیست. این دموکراسی‌ها و جمهوری‌های دموکراتیک و لائیک/سکولار نیز به واقع می‌توانند توسط اقتدارگرایی و دین‌سالاری از بین روند. خودکامگی…
Read More »سیاست چیست؟- منوچهر صالحی لاهیجی
سرآغاز در رابطه با مقوله سیاست تا کنون دو مصاحبه با کانال اینترنتی «پشتِ عینکِ دیگران» داشته‌ام و در همین رابطه این نوشتار پژوهشی را تدوین کرده‌ام. مفهوم سیاست سیاست معادل واژه پولیتیکا Politicaیونانی است که در دولت‌شهرهای یونان همه امور، فعالیت‌ها، اشیاء، املاک و پرسش‌هائی را در بر می‌گرفت…
Read More »ریشه‌های تجدد، تاریخچه مدرسه علوم سیاسی-چنگیز پهلوان
مدرسه علوم سیاسی که بیش از صدوبیست سال پیش، در زمان مظفرالدین شاه در تهران تأسیس شد، یکی از اولین نهادهای آموزش عالی در ایران، و نخستین تلاش برای تدریس مفاهیم حقوق اساسی، علم سیاست و روابط بین‌الملل، و تربیت کارشناسان این رشته در ایران بوده است. شماری از مهم‌ترین…
Read More »آیا تفکراصیل می‌تواند تروریستی باشد؟-علیرضا موثق
به تعبير اريک فروم، انسان قبل از خوردن ميوهٔ خرد و به تبع آن، قبل از وقوف بر تفاوت و تمايز میانِ خود با ديگر موجودات هستى، هنوز احساس تشخص و تفرد نداشت و با کائنات و طبيعت هم‌ذات‌پندارى و احساس وحدت داشت. در آغوش مادر طبيعت بود؛ بسان کودکى…
Read More »
