آرشیو نقد و اندیشه

فیلسوف هنجارشکن آنتونیو نگری در اول اوت  1933 (10 مرداد 1312) در شهر پادووا در ایتالیای فاشیستِ آن زمان به دنیا آمد و در سن 90 سالگی در 16 دسامبر 2023 (25 آذر 1402) در شهر ویلژوئیف در حومه جنوب پاریس درگذشت. نگری متفکری مبارز و فیلسوفی عمده از اواسط قرن…

امروزه اکثریت بزرگی از کشورهای جهان زیر سلطه‌ی سیستم‌های دیکتاتوری، توتالیتر یا نیادگرای دینی قرار دارند. دموکراسی‌های موجود، در شکل نمایندگی، اقلیت کوچکی بیش نیستند. هیچ پدیداری اما در تاریخ ابدی نیست. این دموکراسی‌ها و جمهوری‌های دموکراتیک و لائیک/سکولار نیز به واقع می‌توانند توسط اقتدارگرایی و دین‌سالاری از بین روند. خودکامگی…

سرآغاز در رابطه با مقوله سیاست تا کنون دو مصاحبه با کانال اینترنتی «پشتِ عینکِ دیگران» داشته‌ام و در همین رابطه این نوشتار پژوهشی را تدوین کرده‌ام. مفهوم سیاست سیاست معادل واژه پولیتیکا  Politicaیونانی است که در دولت‌شهرهای یونان همه امور، فعالیت‌ها، اشیاء، املاک و پرسش‌هائی را در بر می‌گرفت…

مدرسه‌ علوم سیاسی که بیش از صدوبیست سال پیش، در زمان مظفرالدین شاه در تهران تأسیس شد، یکی از اولین نهادهای آموزش عالی در ایران، و نخستین تلاش برای تدریس مفاهیم حقوق اساسی، علم سیاست و روابط بین‌الملل، و تربیت کارشناسان این رشته در ایران بوده است. شماری از مهم‌ترین…

) در قصاص، ریسک مجازات بی‌گناهان، به دلیل خطای انسانی و سهوی در روند دادرسی وجود دارد، اما در مجازات زندان این فرصت و امکان برای متهم ایجاد می‌شود که بعد از ختم دادرسی، مدارکی جدید به نفع متهم و جهت اثبات بی‌گناهی‌اش کشف شود. در مجازات قاصاص و اعدام…

امروزه، در سطح جهانی، ما شاهد برآمدنِ جنبش‌های نوین اجتماعی با خصلت‌‌ ضد‌سیستمی می‌باشیم. ویژگی‌هایی مشترک آن‌ها را از جنبش‌های اجتماعی کلاسیک متمایز می‌سازند. از آن جمله است نامتجانسیِ اجتماعی و طبقاتی؛ گوناگونی و گاه ناهمسوییِ خواست‌ها؛ خودجوشی و گرایش نیرومند این جنبش‌ها به خودگردانی؛ خودمختاری و استقلال نسبت به…

فصل اول ویژگی های یک میهن دوست ایرانی در جائی که راه و ردپائی است مرو. جائی برو که راه و ردپائی نیست تا اثر و رد پائی گذاری.                                                                                                                      رالف والدو امرسون بخش نخست: الف: مستوفی جوان (1) در سال 1892 (1271 خورشیدی) پسری ده ساله بنام محمد در…

جنبش‌های سیاسی – اجتماعی ناموفق سرنوشت عجیبی دارند. وقتی كه به دست‌انداز می‌افتند و در نهایت موفق نمی‌شوند، همه‌ی اجزای آن گرفتار زلزله می‌شود. شماری از میان راه برگشته، انگشت حسرت به دندان می‌گزند و گاه عاقبت‌به‌خیر هم می‌شوند. بعضی‌های دیگر كه اغلب نگرش رمانتیكی به مسایل تاریخی و اجتماعی…

مقدمه توضیحی:چندی پیش صحبت‌هائی پیش آمد که ناچارا نامه‌ای نوشته برای دوستان فرستاده شد. پس از آن متوجه شدم که این‌گونه مسائل، سئوالات و یا مشکلات عام است و برای اکثریت ایرانیان کم و بیش وجود دارد. پس صلاح در آن دیده شد تا با اندکی تغییرات بسیار بسیارجزئی (بابت…