(FIDH) ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام (WCADP)- نیره انصاری

فعال بودن و هوشیاری برای لغو مجازات اعدام در قوانین جزایی کشورها مهمتر از همیشه است!»

نظام حقوقی در امکان پذیری اعدام یا مجازات مرگ است که خود را نشان می دهد. ما تنها [با خواست] الغای آن، با یکی از این انتظام و سامانه ها مخالفت نمی کنیم، بل، با خودِ «اصل قانون» مخالفت ورزیده و موافق حذف چنین مجازات ضدبشری در قوانین کیفری هستیم. بدین ترتیب محرز می‌شود که چیزی در درون قانون، « فاسد و گندیده » است.

در واقع مجازات مرگ چیزی نیست مگر ابزار دولتی در دفاع از
خودش در مقابل هر نوع آسیب رسیدن به شرایط حیاتی اش،بی هر نوع پرسش و توجه به خود آن شرایط،بنابراین عدم وجود یک واکنش عمیق نسبت به جایگزین پیدا کردن برای چنین سیستمی، که خود مولِد و پرورش دهندهٔ این جرائم است،و بجای یافتن بدیلی برای آن، جلاد را مورد احترام و افتخار قرار می گیرد که مجرمین زیادی را اعدام کرده و تنها یک اتاقی دیگر فراهم کند برای ورود مجرمین جدید!

بدین سیاق خود نظام نوع و مقدار جرمی را که مورد مجازات قرار می دهد را خودش تولید می کند و به دیگر فراز یکی از نقشهای اصلی حکومت این است که محکومیت را کنترل می کند و ایضاً برای آن مجازات برقرار می نماید. اعدام نهایی ترین ابزار خشونتیِ دولت است و عموماً برای بدترین نوع و جرم به کار می رود،البته آن هم براساس تعریف خود دولت از این امر و نه الزاماً براساس میزان واقعیِ آسیب رسانی آن جرائم.

بدین گونه موج اعدام ها/قتل عمد دولتی هم چنان با حجم عظیم و روند سریعتری در ایران در جریان است. برپایه گزارشها و اخبار بین‌المللی مشهور است که حکومت اسلامی ایران هر ساله، صدها تن از زندانیان را (تحت) عنوان اقدام علیه امنیت نظام ( مجرمان امنیتی/ سیاسی)، مبارزه با حمل و نقل،خریدو فروش موادمخدر و یا زورگیری،کیف زنی و…..اعدام می کند!

در حقیقت، مجازات اعدام اغلب در پی محاکمه های و دادرسی های نا عادلانه و با نقض اساسی‌ترین حقوق بشر اعم از ممنوعیت گزینش وکیل و… اجراء می شود. این مجازات منشاء تبعیض دیگری نیز است به ویژه تهی دست ترین و آسیب پذیرترین اشخاص، از جمله مهاجرین و زنان را هدف قرار می دهد.

افزون بر این از ابتدای سال 2020 ،همه گیری ویروس کوید-19 بر توانایی جامعه ی طرفدار لغو مجازات اعدام در حمایت و دفاع از لغو مجازات اعدام تأثیر گذاشته است. همچنان که زندانها و سیستم های قضائی در سراسر جهان با پیامدهای بحران کوید-19 دست و پنجه نرم می کنند، و این در حالی است که در چنین وضعیت اضطراری [ کرونا پاندومی] در(59) کشورکه مجازات اعدام در قوانین جزایی اشان اندراج یافته و ایضا در زندانهای ایران با حاکمیت نامشروع اسلامی هزاران تن از زندانیان محکوم به اعدام، به همراه خانواده و شبکه های حمایتی ایشان آسیب پذیررها شده اند!
در این شرایط، فعال بودن و هوشیاری برای لغو مجازات اعدام مهمتر از همیشه است!
« فراتر از این به نظر نگارنده هیچ سند حقوقی و اجتماعی تاکنون در دست نیست تا نمایانگر این باشد که مجازات اعدام بتواند از نوعی تاثیرِ «بازدارندگیِ خاص و مجزا» برخوردار باشد.
به بیانی دیگر مجازات مرگ به ویژه در خصوص جرائمی تحت عنوان [ جرم سیاسی/ امنیتی ] و یا جرائم مربوط به مواد مخدر، زورگیری و… به صورت تبعیض آمیزی در ایران به اجراء گذاشته می شود. غالباً به شکل نامتناسبی اقشار آسیب‌پذیر و فرودست جامعه، اقلیت‌ها، اعضای برخی گروه‌های نژادی و… را شامل می شود. «اعدام یک عارضه است و نه راه حل».

مجازات مرگ یک روش ویرانگر است و با‌ارزش هایی که وسیعاً در میان آدمیان مشترک است، هم خوانی و سازگاری ندارد و گسست را ایجاد نموده، استمرار می بخشد.»
نیره انصاری، حقوق دان، متخصص حقوق بین الملل و کوشنده حقوق بشر
10،10،2020
19،7،1399