تکرار اشتباه- حسن بهگر
این روزها نسل پنجاه وهفت و صفت پنجاه و هفتی تبدیل به ناسزا شده است. جمهوری اسلامی در پدید آوردن شرایط این امر همانقدر سهیم است که هواداران بازگشت به سلطنت پهلوی. هیچیک از دو طرف حاضر به پذیرش خطاهای خود نیستند. طرفداران سلطنت نمی توانند وحشت آفرینی ساواک و استبداد شاه را درک کنند که حتا حاضر نبود پند نزدیک ترین کسانش مثل علم و اشرف را هم بپذیرد، حد اکثر صحبت ازشرایط جنگ سرد میکنند که همه چیز را توجیه نمایند. جمهوری اسلامی نیز با تکیه بر نقاط ضعف شاه حاضر نیست بپذیرد که از اول انقلاب خواست های مردم با خدعۀ خمینی دزدیده شد و اگر حکومتی به مراتب مستبدتر و فاسدتر جایگزین نمی شد مردم از حکومت محمدرضاپهلوی به خوبی یاد نمی کردند.
اکنون پس از نزدیک به نیم قرن می توان منصفانه تر و واقع بینانه تر به قضایا نگاه کرد. مردم آن زمان دیوانه نشده بودند که میلیونی به خیابان بریزند و علیه شاه شعار بدهند بلکه واقعیت را باید پذیرفت که شاه همه درها را بسته بود و هیچ حزب و سازمان سیاسی آزاد نبود. نه شاه می توانست بفهمد مردم چه می خواهند و نه مردم مایل بودند نقاط مثبت حکومت شاه را ببینند. آن چه شاه را آسیب پذیر کرده بوده عدم استقلال وی بود که ریشه در کودتای 28 مرداد داشت. گرچه شاه می خواست مانند پدرش از قید اطاعت از بیگانه بدر آید ولی توانش را نداشت و مردم همه چیز را بازی می انگاشتند. در حالی که بدیهی است هیچکس از نوکری خوشش نمی آید به ویژه پادشاه که شأن و مقامی ویژه داشت.
وقتی سازمان ها و احزاب سیاسی بسته بودند و تبادل نظر نبود و مطبوعات و رسانه ها آزاد نبود، مردم اطلاعات خود را از کجا باید تهیه می کردند؟ از منابع جسته گریخته ای که از سانسور جان بدر برده بود و یا در صورت امکان از منبع رادیو و نشریات بیگانه . وقتی تصمیم گیرندهُ کشور فقط شخص پادشاه باشد و همه مطیع و فرمانبردار و ملت در هیچ یک از مسایل مملکتی مورد مشورت قرار نگیرد آن را پس می زند. لذیذترین غذا را هم که به زور به کسی بدهی تف می کند. در این شرایط است که اطلاعات نادرست توسط بیگانگان به مردم تزریق می شود، چنانکه امروز هم شرایط فرقی نکرده است و همان اوضاع حکمفرماست .سازمان های سیاسی آزاد نداریم و مردم به صدا و سیما اعتمادی ندارند واز منابع خارجی تغذیه می شوند و بدیهی است که اطلاعات نادرست به مردم عرضه می شود و آنها می پذیرند.
شک نیست در 57 ملت اشتباه کرد و ما تنها ملتی نیستیم که اشتباه کردیم شاه جلوتر از ملت اشتباه کرده بود و اشتباه مردم پیرو اشتباهات مکرر شاه بود که از قوام تا مصدق و دیگران به او گوشزد کرده بودند.
سلطنت طلبان از شنیدن واقعیات اکراه دارند و این می تواند خطرناک باشد زیرا به تکرار همان اشتباهات سابق منجر می شود. برای دیدن واقعیت نیازمند شهامت هستیم که جرأت کنیم از شایعات و اوهام رایج فاصله بگیریم و واقعیت ها را آن طور که هست ببینیم.
این روزها نکتۀ جالب اینست که برخی از فعالان سیاسی یا حتا روشنفکران می گویند اشتباه کردیم که انقلاب کردیم ولی فراموش می کنند که انقلاب دلبخواه نیست و دست کسی هم نیست بلکه انفجاری که در یک مقطع زمانی رخ می دهد. متأسفانه کمتر دیده ام که اقرار کنند با آمدن دکتر شاپور بختیار به عنوان نخست وزیر ما به خواست های انقلاب رسیده بودیم و متأسفانه با ادامه انقلابیگری سکان کشور را به ملایان سپردیم و سقوط کردیم . همه اصرار دارند بختیار را فراموش کنند، چون او تنها مرجعی است که اشتباه دیگران با آن سنجیده می شود و حتی اینهایی که دائم می گویند اشتباه کردیم، از یادآوری وجود او گریزانند.
انسان ها اشتباه می کنند ولی عمده آنست که از اشتباهات درس بگیریم که تکرار نکنیم . انسان بدون اشتباه به تکامل امروزی نمی رسید .
ما باید از اشتباهات پدران خود درس بگیریم تا دوباره آنها را تکرار نکنیم .آن اشتباهات را باید تجربه ای تلقی کرد که برای ما به ارث گذاشته شده است . امروز اشتباهات پنجاه و هفتی ها را تحقیر می کنیم ولی اغلب همان اشتباهات را یعنی تبلیغات فریبنده بیگانگان را قبول می کنیم .تکرار دوباره اشتباه دیگر اشتباه نیست بلکه حماقت است .
یکشنبه – 04 خرداد 1404
Sunday – May 25, 2025
