با من به دادگاه لاهه بیایید- حسن بهگر

برای یک دیدار خصوصی و دیدن دوستی به هلند رفته بودم ولی مگر می شود به هلند بروی و از دادگاه لاهه دیدن نکنی ؟ به ویژه آن که این شانس را داشتم که دوست عزیزم آقای جاماسب سلطانی همراهم شود و با اطلاعات وسیعی که داشت این دیدار را برایم دلپذیرتر کند.
در ذهن بسیاری از ایرانیان لاهه همراه با نام دادگاه لاهه همراه با  یاد و نام مصدق و کوشش او در مبارزه با امپراتوری انگلیس همانند کلیشه حک شده است ا. لاهه گرچه از لحاظ جمعيت شهر چهارم یا پنجم هلند محسوب می شود ولی از لحاظ اهميت همرديف با آمستردام است و در رتبه اول قرار دارد و در اصل شايد مهمتر هم باشد. دليلش شاید عجيب به نظر بیايد ولى هلند دو پايتخت دارد: يكى پايتخت واقعى (آمستردام) يكى پايتخت سياسى (لاهه) كه محل سكونت اصلى پادشاه هلند است و همچنین مجلس و تمام وزارتخانه ها و اداره هاى مهم دولتى و حتا سفارتخانه ها هم در لاهه قرار دارند. دادگاه هاى بين المللى زير مجموع دادگاه لاهه در این شهر است .
زبان هلندی مخلوطی از زبان های سوئدی آلمانی و انگلیسی و غیره است و الحق بسیار به گوش  ناخوشایند یا حتا گوشخراش می آید. لاهه به زبان هلندی : Den Haag دِن‌هاخ گفته می شود و البته نمی دانستم این کلمه لاهه به این نرمی  چرا برعکس تبدیل به این کلمه زمخت شده که تلفظ آن آدم را یاد هیتلر و نوادگانش می اندازد.
دوستم توضیح داد که لاهه برگردان فارسى واژه la haye فرانسوى است و ما مانند بسیاری دیگر از نام های تاریخی و جغرافیایی را از فرانسه گرفته ایم .
اولین پرسشی که دوستم از یکی از مسئولان آنجا کرد این بود که صندلی دکتر مصدق کجاست ؟ من شنیده بودم صندلی که مصدق بر روی آن نشسته بود سالها جداگانه بنام وی نگهداری می شده است . مسئول آنجا در پاسخ گفت که آن صندلی کماکان موجود است ولی به سبب تعمیردر انبار است و امروز نمی توانیم آن را ببینیم . اقای سلطانی توضیح داد که آن كرسى كه دكتر مصدق نيز بر آن نشسته بودند تا چند سال پيش همچنان موجود بود و از آن استفاده می شد ولى  سالن بزرگ، كه پرونده ی اختلاف بين دولت ها در آن برگزار مي شود نیازمند دكوراسيون جديدى است غ اسباب قدیمی به انبار فرستاده شده اما اين كرسى اختصاصاً بخاطر اهميت تاريخى دكتر مصدق نگهدارى نشده، طبيعتاً چون بى طرفى دادگاه را زير سوال مي برد.
اینجا دادگاه لاهه است

دادگاه لاهه در “كاخ صلح” واقع است.

نرسیده به در ورودی به  سنگ هایی بر می خوریم که به زبان های گوناگون  کلمه صلح بر آنها نقش بسته تا نشانی از صلح طلبی   تمامى كشورها باشد.

پس از جنگ و كشتار اواخرقرن نوزدهم به پیشنهاد از  تزار روسيه نيكولای دوم است که برای نخستین بار نشستی در سال ١٨٩٩ براى چاره انديشى در مورد حل و فصل صلح آميز دعواهاى بين المللى برقرارکردند. نشست دوم در سال ١٩٠٧ بود و در همانجا تصميم بر اين گرفته شد كه دادگاهى بين المللى در لاهه تشكيل شود  كشورهاى قدرتمند نمى پذيرفتند كه در خانه ی رقيب دادگاه تشكيل شود، می خواستند در كشور ضعيفى باشد که قرعه بنام کشور هلند افتاد.

در سالن ورودی عکس بنیانگزار این ساختمان می بینید. مخارج ساخت “كاخ صلح” که مقر دادگاه لاهه است را این  ميلياردر آمريكايى به نام آندرو كارنگى Andrew Carnegy پرداخت كرد.