آیا توافقی بین ایران و آمریکا متصور است؟- حسن بهگر
اکونومیست در 14دسامبر سال گذشته از قول یک دیپلمات سابق سازمان ملل در تهران درمورد وقایع اخیر و نقش جمهوری اسلامی نوشت: «آنها به جهان نشان می‌دهند که اگر به دنبال خاورمیانه با‌ثبات هستید، به ایران نیاز دارید.» «درخواست حماس از برادران مقاومت اسلامی در لبنان، ایران، یمن، عراق و سوریه برای ادغام با مردم فلسطین و بیرون راندن اشغالگران تا حد زیادی بی‌پاسخ مانده است. حزب‌الله، یک جنبش لبنانی متحد ایران، محتاطانه عمل کرده و به درگیری‌ها و حملات موشکی پراکنده در سراسر نوار شمالی اسرائیل بسنده کرده است.» (1)
به عبارت دیگر ج ا با موشک اندازی های اخیر می خواهد خود را به عنوان قدرت منطقه جابیندازد.
اکونومیست بر آنست که گرچه ج ا از نیروهای نیابتی پشتیبانی می کند ولی آنها مستقیما از ایران دستور نمی گیرند و در مجموع توانسته است حد نگه دارد. صادرات نفت به چین تحریم ها را بی اثر کرده اما مردم همچنان در فقر به سر می برند گرچه جنبش های اعتراضی سرکوب شده و فشار اقتصادی و افزایش قیمت موادغذایی همراه با فساد مدیریتی ادامه دارد و در پایان اشاره کرده که «تهران ممکن است دیگر حاضر نباشد به اندازهٔ نیروهای نیابتی خود در خطر زندگی کند.» جمهوری اسلامی بهتر از هرکسی می داند که با افزایش کمبودها و اعتراضات مردم روی بشکه باروت نشسته است.
آیا از این روست که ج ا خواهان تغییر بنیادی درسیاست خارجی است و می خواهد در مواضع قبلی تجیدید نظر کند؟ زیرا که می بینیم رژیم در ۲۷ اکتبر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ایران به راه حل دو دولتی در اسراییل رأی مثبت می دهد؛ یعنی تلویحا دولت اسراییل را به رسمیت می شناسد.
مجموعه این اقدامات برای عده ای شبهه پیش آورده است که آمریکا می خواهد از منطقه فرار کند و شاهد هستیم که در ایران و برخی محافل نیز سخن از بیرون رفتن آمریکا از منطقه می شود بدون آن که به تمدید ده ساله قرارداد محرمانه آمریکا و قطر در دسامبر 2023 توجهی شود؛ به گزارش شبکهٔ تلویزیونی سی ان ان پایگاه هوایی العدید، واقع در صحرای جنوب غربی دوحه بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است که می تواند بیش از 10 هزار نیروی آمریکایی را در خود جای دهد.(2)
آری ریاکاری ایالات متحده آمریکا در دادن چک سفید به بمباران غزه و نسل کشی توسط اسراییل به اعتبار آمریکا لطمه ی فراوانی زده یا عراق خواستار خروج آمریکا از عراقست ولی هنوز زود است که از خروج آمریکا در منطقه سخن بگوییم و اگر آن را عقب نشینی موقت در منطقه بنامیم مناسب تر است. آمریکا می خواهد تمرکز خود را بر مقابله با چین بگذارد. مدت هاست وزارت خارجهٔ ایران و بخش متمایل به سیاست آمریکا صحبت از تجدید قرارداد برجام می کنند و چند روز پیش نیز بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای در حاشیه اجلاس داووس گفت :
«خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اشتباه بزرگی بوده است».ا
ایران در زمان شاه ژاندارم منطقه بود چرا جمهوری اسلامی پس از یک قرارداد شبه برجام دوباره به این مقام نایل نشود؟
اما این عقب نشینی موقت آن هم در منطقه ای پرآشوب چگونه است ؟ این عقب نشینی باید دقیق باشد و حریفان را به امان خدا نمی توان رها کرد.
ایران به عنوان قدرت منطقه توانایی اداره امور را دارد و هیچ کشور دیگری حتا عربستان سعودی قادر به این کار نیست . بخش دیپلماسی ج ا از مدت ها پیش خواستار علی رغم شعارهای ضد آمریکایی خواستار نزدیک به آمریکا بوده است و در این راه تا توانسته است در روابط با شرق بخصوص چین خرابکاری کرده است و حتا با رئیس جمهور چین رفتاری نامناسب داشته و بسیاری از پروژه ها را ناتمام گذاشته است ولی اکنون بهترین موقعیت است که با خویشتنداری خود حسن نیت خود را آشکار نماید اما آمریکا چگونه می تواند منطقه را موقتا به جمهوری اسلامی واگذار کند؟
آیا عملیات تروریستی داعش در کرمان و حمله هوایی پاکستان در راستای همین سیاست نیست؟
شاید آمریکا می خواهد این پیام را به ج ا بدهد که او گرچه از درگیری مستقیم پرهیز می کند ولی توسط عوامل خود قادر به تهدید و خطرافرینی است و نشان بدهد که همواره قادر به کنترل آنست. البته پیش از این «گروه ویژه خلیج فارس 59» را نیز برای افزایش توان بازدارندگی نظامی خود علیه ایران و پاسخ به نگرانی‌های امنیتی متحدان عرب خلیج فارس و اسرائیل تأسیس کرده است.(3)
بازنگری در برجام می تواند محدودیت های بیشتری از توافق قبلی برای ایران داشته باشد ضمن این که بسیاری از تحریم ها همچنان حفظ خواهد شد.این تنها رؤیای بایدن پیش از انتخابات و طرفداران برجام در ج ا است ولی بازیگر دیگر اسراییل است که قبلا موفق شد ترامپ را قانع به پاره کردن برجام کند و هم اکنون با حمله به حزب الله و سوریه و کشتن چند پاسدار می خواهد ایران را وادار به ورود در جنگ سازد.
این تنها امید نتانیاهو برای نجات از مردابی است که از اکتبر سال گذشته در آن افتاده است . تلاش او برای نجات خودش است که نه تنها نخست وزیری اش در خطر است بلکه با اهمال و بی لیاقتی که نشان داده از بیم جانش آخرین دست و پاها را می زند.
یکشنبه – ۱ بهمن ۱۴۰۲
2024-01-21
(3) گروه ویژه ۵۹ (Task Force ۵۹) شهریور ۱۴۰۰ تشکیل شد. ناوگان پنجم دریایی (۵th Fleet) به عنوان یکی از ۷ ناوگان فعال نیروی دریایی آمریکا در سطح جهان (حوزه عملیاتی آن خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ) روز ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ اعلام کرد که در حال تشکیل واحدی تحت عنوان گروه ویژه ۵۹ است.
