در سوگِ هومن آذرکلاه
(۱۴۰۳- ۱۳۲۸)
دعوی چه کنی، داعیه‌داران همه رفتند شو بار سفر بند که یاران همه رفتند
آن گرد شتابنده که در دامن صحراست گوید چه نشینی که سواران همه رفتند
ملک‌الشعرای بهار
هومن آذرکلاه در روز ۱۳ آبان ۱۳۲۸ در تهران پا به جهان نهاد. از نوجوانی، به کارهای نمایشی، تئاتر و سینما علاقمند شد؛ به محافل هنری راه یافت و تئاتر به مسئله‌ی عمده‌ی زندگی‌اش تبدیل گشت.
در کنار تئاتر، مسائل اجتماعی و سیاسی نیز توجه هومن را به خود جلب می‌کرد، که بی‌عدالتی و دیکتاتوری را برنمی‌تافت. در شماری از حرکت‌های اعتراضی آن زمان حضور یافت.
برای آموزش روشمند تئاتر، راه دانشگاه را در پیش گرفت و در سال 1352، در رشته‌ی بازیگری دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک پذیرفته شد. در این دوره از زندگی‌ست که برای نخستین بار، در نمایش برج نوشته‌ی پیتر وایس، نقش ایفا کرد. در این زمان، به سبک کار رکن‌‌الدین خسروی نزدیک شد که از استادان این دانشکده بود و هومنِ آذرکلاه را یکی از چهره‌های برجسته‌ی آینده‌ی تئاتر ایران می‌‌دانست. این دو و شماری دیگر از دانشجویان، تا انقلاب بهمن ۱۳۵۷، چندین نمایش به صحنه بردند: زیتون (آرمان امید)، تیاله (مصطفی رحیمی)، محاکمه‌ی ژاندارک (برشت) و… .
با برآمد جنبش انقلابی پایان دهه‌ی 1350، تئاتر ایران شتاب گرفت و نمایش‌‌نامه‌های بسیاری آفریده شد. هومن از هنرپیشگانی بود که در شماری از نمایش‌های این دوره شرکت داشت؛ از آن میان: استثناء و قاعده (برشت)، سیزوئه بانسی مرده است (آتول فوگارد)، مرگ بر آمریکا (نصرتالله نوح ـ مجید فلاح‌زاده)، گوشه نشینان آلتونا (سارتر).
با تشدید سرکوب جمهوری اسلامی که بیش از همه، روشنفکران و هنرمندان را به زیر ضرب گرفت، هومن نیز ناگزیر جلای وطن کرد. در پهنه‌ی تئاتر، هومن آذرکلاه از جنب‌وجوش بازنماند و از پیشکسوتان این هنر پُر زحمت در تبعید شد. از کارهای ماندگارش در خارج: اتللو در سرزمین عجایب (۱۳۶۳) نوروز پیروز است (۱۳۶۵)، رستمی دیگر، اسفندیاری دیگر (1370)، یادداشتهای روزانه‌ی یک دیوانه (۱۳۷۶)، مصدق (۱۳۹۱)، انتظار سحر (۱۳۹۴)، دوشیزه و مرگ، (خرداد ۱۴۰۲)، داستان دو مرد (آذر 1402). او در تبعید نیز همواره به ارزش‌های انسان‌دوستانه وفادار بود و به مخالفت بنیادین با نظام جمهوری اسلامی و همه‌ی جناح‌هایش، پایبند ماند.
هومن آذرکلاه، در روز 21 مه 2024 (1 خرداد 1403) از میان ما رفت و سفر بی‌بازگشت او، برای جامعه‌ی هنرمندان و روشنفکران ایرانی در تبعید، و نیز برای تئاتر ایران، به راستی یک ضایعه است. سوگواریم و با خانواده‌‌اش همدل و همدرد؛ به ویژه با همسرش بنفشه مسعودی که همواره یار هومن بود و دوست و همراه زندگی‌اش.
برای گرامی‌‌داشت یاد هومن آذرکلاه که به گفته‌ی پرمعنای دوستی، «نجیب بود، نجیب زیست و نجیب رفت»، برنامه‌ای در روز خاک‌سپاری‌اش تدراک دیده شده است. دوستداران و سوگواران این هنرمند ارزشمند را به شرکت در این مراسم فرامی‌خوانیم:
۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۵
گورستان پرلاشز
خانواده و دوستان زنده‌یاد هومن آذرکلاه
Grande Coupole Cimetière PÈRE LACHAISE
55 Rue Rondeaux
75020 Paris 20e arrondissement
Metro: Gambetta
فرشید آریان؛ ابراهیم آوخ؛ تورج اتابکی؛ پرویز احمدی‌نژاد؛ یوسف اردلان؛ بانو اسکندانی؛ قادر اسکندانی؛ مهدی اصلانی؛ مریم افشاری؛ حسین افصحی؛ رضا اکرمی؛ علی امینی نجفی؛ ایراندخت انصاری؛ منصور انصاری؛ سیاوش اوستا؛ عباس بختیاری؛ فرامرز بهار؛ امید بهرنگ؛ حسن بهگر؛ نورا بیانی؛ رضا بیشتاب؛ نیلوفر بیضایی؛ سهیل پارسا؛ ژینوس پزشکی؛ آذر پژوهش؛ تقی تام؛ منیژه تام؛ فریبا ثابت؛ حمیدرضا جاودان؛ اقدس جاویدی؛ سیروس جاویدی؛ بابک جزنی؛ میهن جزنی؛ رضا جلالزاده؛ محمد جلالی چیمه (م. سحر)؛ ایرج جنتیعطایی؛ فتان جوکار؛ علی حجت؛ حسن حسام؛ بهرخ حسینبابایی؛ میرعلی حسینی؛ نقی حمیدیان؛ احمد خادمی، نسیم خاکسار؛ آرتا داوری؛ حسین دولتآبادی؛ ناصر رحمانینژاد؛ ناصر رحیمخانی؛ هوشنگ رحیمخانی؛ رضا رخشان؛ سهیل رسولی؛ رضا رکوئی؛ سیاوش رنجبر دائمی؛ میهن روستا؛ فواد روستایی؛ صدرالدین زاهد؛ جلال سبزهواری؛ علی ستاری؛ جلال سرفراز؛ حمید سلطانی؛ شاپور سلیمی؛ اکبر سوری؛ مجید سیادت؛ مرتضی سیاهپوش؛ اسد سیف؛ اکبر سیفی؛ بیژن شاهمرادی؛ محمدرضا شاهید؛ هلن شدری؛ سپیده شکری؛ بهروز شکوهی؛ یاسی شهیدی؛ حماد شیبانی؛ محمد حسین صدیق یزدچی؛ عیسی صفا؛ نبی صمیمی؛ بهروز عارفی؛ احسان عباسی؛ آریا جردن اوستا عباسی؛ سارا عباسی؛ علی عباسی؛ مورگان شیوا عباسی؛ حمید عبدالملکی؛ سهیلا عزیزی؛ افشین متین عسکری؛ نادر عصاره؛ فرزانه عظیمی؛ رضا علامهزاده؛ سرور علیمحمدی؛ مسعود فتحی؛ مجید فخاریان؛ حمید فدوی؛ فریدون فرحاندوز؛ سوسن فرخنیا؛ ویدا فرهودی؛ محمدرضا فشاهی؛ پرویز قلیچخانی؛ شهرام قنبری؛ کیان کاتوزیان (حاج سیدجوادی)؛ مقصود کاسبی؛ رامین کامران؛ علی کامرانی؛ علی کریمی؛ سرور کسمائی؛ بهزاد کشاورز؛ علی کشتگر؛ رئوف کعبی؛ محمود کویر؛ بهزاد لادبن؛ مریم متین دفتری؛ هدایت متین دفتری؛ سیمین متین؛ مهناز متین؛ شهرزاد مجاب؛ رحمت مجلسی؛ مصباح فلور؛ اسد مذنبی؛ فهیمه مشفق؛ بهروز مطلبزاده؛ الهیار مقدم؛ ایزابل مقدم؛ ابراهیم مکی؛ سیروس ملکوتی؛ محمد منتظری؛ اسفندیار منفردزاده؛ ناصر مهاجر؛ زهرا مهدوی؛ جهاننور مهربخش؛ انوشه مؤمنی؛ ناتالی مؤمنی؛ شیدا نبوی؛ جمیله ندایی؛ مسعود نقرهکار؛ حمید نوذری؛ پرویز نویدی؛ ایرج نیری؛ محمد رضا نیکفر؛ شیده ورزگر؛ مهرداد وهابی؛ زکریا هاشمی؛ سیروس هژیریان؛ کاوه یزدانی؛ محبوبه یزدانی؛ محسن یلفانی؛ و: انجمن اجتماعی فرهنگی ایرانیان فرانسه (وال دو مارن).
فهرست امضاها باز است. در صورت تمایل، خواهش می‌کنیم امضای خود را به نشانی زیر بفرستید:
